Od 1 stycznia obowiązuje ustawa wprowadzająca tzw. podatek cukrowy. W rzeczywistości są to to nowe zobowiązania finansowe dla przedsiębiorców, które dotyczą napojów posiadających w swoim składzie cukier i jego pochodne, taurynę, kofeinę oraz napojów alkoholowych, których objętość nie przekracza 300 ml.
Z poniższego tekstu dowiesz się czym jest podatek cukrowy, które produkty są nim objęte, kogo on obowiązuje oraz przedstawimy jak w łatwy sposób obliczyć należny podatek dla danego produktu.
Na początku doprecyzujmy samo pojęcia podatku cukrowego. De facto mamy do czynienia z dwiema opłatami – opłata cukrowa i opłata alkoholowa.
Opłata cukrowa dotyczy wszystkich napojów które w swoim składzie mają cukier lub jego pochodne, taurynę lub kofeinę, dokładnie są to produkty ujęte w Polskiej klasyfikacji wyrobów i usług w klasach 10.32, czyli soki z owoców i warzyw i 10.89 pozostałe artykuły spożywcze nigdzie indziej nie sklasyfikowane oraz w dziale 11 PKWIU napoje.
W ich składzie ma znaleźć się co najmniej jedna pozycja opisywana w ustawie czyli cukier, określone substancje słodzące, kofeina, tauryna (są to napoje gazowane i niegazowane, nektary, soki, napoje energetyzujące, napoje izotoniczne, wody smakowe) – z wyłączeniem substancji ,występujących w nich naturalnie (przez substancje występujące naturalnie rozumiemy substancje które nie zostały do produktu dodane celowo ale są w jego składzie wskutek naturalnego występowania np. Cukry w owocach lub kofeina zawarta w naparze z kawy).
Wysokość podatku cukrowego i co on obejmuje
Nowy podatek składa się z dwóch części – stałej i zmiennej. Pierwsza z nich wyniesie 0,50 zł za litr w sytuacji, kiedy zawartość substancji słodzącej nie przekracza 5 g na 100 ml napoju. Druga część wyniesie 0,05 zł za każdy gram cukru lub słodzika powyżej tej granicy. Opłata nie obejmie napojów z zawartością soków owocowych i warzywnych powyżej 20 proc oraz izotoników. Jednocześnie napoje energetyzujące (zawierające np. taurynę i kofeinę) będą obciążone dodatkową opłatą w wysokości 10 gr za litr. Opłata cukrowa zacznie obowiązywać już z początkiem przyszłego roku.
Jeżeli chodzi o opłatę związana ze sprzedażą napojów alkoholowych o objętości poniżej 300 ml będzie ona dotyczyć tylko przedsiębiorców sprzedających napój alkoholowy przeznaczony do spożycia poza miejscem sprzedaży. Wysokość owej opłaty ma wynosić 25 zł od litra stuprocentowego alkoholu sprzedawanego w „ małpkach” czyli opakowaniach o objętości do 300 ml. W praktyce oznacza to, że podatnik będzie płacił 1 zł od 100 ml małpki 40-procentowej, 2 zł od 200 ml małpki 40-procentowej, i 88 gr od 200 ml małpki wina 14-procentowego.
W nowej ustawie rząd doprecyzował napoje, które będą wyłączone z odprowadzania od nich nowego podatku cukrowego, a są nimi: wyroby medyczne, suplementy diety, żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, preparaty do początkowego żywienia niemowląt, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, wyroby akcyzowe, czyli napoje alkoholowe, napoje, w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20 proc składu surowcowego a zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju, napoje izotoniczne, w których zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju oraz wyroby, w których na pierwszym miejscu w wykazie składników znajduje się mleko albo jego przetwory, niezależnie od ich sklasyfikowania w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.
Kogo dotyczy podatek cukrowy i czemu ma służyć?
Podatek cukrowy tak naprawdę obejmuje producentów napojów oraz hurtownie zaopatrujące sklepy do sprzedaży detalicznej, czyli teoretycznie opłata nie obejmuje konsumenta. Jednak jak wiadomo, jeżeli producent napojów, czy tez hurtownia podniesie ceny sprzedaży napojów do sieci sklepów z racji podwyższonych kosztów podatkowych to automatycznie napój w sprzedaży detalicznej będzie droższy co oznacza, że i tak w rezultacie konsument poniesie koszty nałożonych przez rząd podatków. Celem aparatu administracyjnego jest dbanie o zdrowie Polaków, które również ma przyczynić się do walki z otyłością oraz zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę. Jest to oficjalne stanowisko resortu zdrowia, do którego zresztą znaczna część z opłaty cukrowej wpłynie.
Rozliczenia opłat i kary za niezapłacenie podatku.
Obowiązek opłaty cukrowej wchodzi od 1 stycznia 2021 roku wraz ze sprzedażą pierwszych napojów do sprzedaży detalicznej co oznacza że przedsiębiorca wraz z pierwszymi dostawami napojów do sieci sklepów ma obowiązek rozliczania podatku z Urzędem Skarbowym do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja. Opłatę należy przekazywać na rachunek właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Jeżeli chodzi o nieterminowe opłaty, urzędnik ma prawo ustalić dodatkową opłatę w wysokości odpowiadającej 50% kwoty należnej opłaty.
Inaczej wygląda sprawa rozliczeń podatku „od małpek”, w tym przypadku podatnik ma obowiązek rozliczać się do końca miesiąca następującego po zakończeniu półrocza, opłatę należy przekazywać na rachunek właściwego naczelnika urzędu skarbowego. W przypadku niezapłacenia podatku zostaje doliczona kara 2000 zł dla przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie na sprzedaż alkoholu do 18 proc oraz kara 11 250 zł dla przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie na sprzedaż alkoholu powyżej 18 proc.
Opłata cukrowa oraz sankcja finansowa za jej nieuiszczenie w terminie będą stanowić przychód NFZ (w 96,5 proc.) oraz dochód budżetu państwa (w 3,5 proc.). Natomiast wpływy z opłaty dotyczącej napojów alkoholowych w opakowaniach jednostkowych do 300 ml oraz sankcji finansowych za jej nieuiszczenie w terminie będą stanowić w 50 proc. dochód gmin, na terenie których jest prowadzona sprzedaż napojów alkoholowych, a 50 proc. przychód NFZ.
Jak widać obliczanie należnych opłat nie jest takie łatwe i może przedsiębiorcą przysporzyć wiele problemów.
Firma Hogart wyszła na przeciw producentom i hurtownikom tworząc program do obliczania opłat cukrowych i napojów alkoholowych o objętości jednostkowej do 300 ml – Hogart Podatek Cukrowy. W programie uwzględnione zostały wszystkie parametry, które mają wpływ na ostateczną wysokość podatku. System wykorzystuje tabele mapowań dzięki czemu dokonuje kompletnej kalkulacji podatku oraz automatyzuje proces tworzenia deklaracji podatkowych.